۱۳۸۶/۰۶/۰۲ | | محمدرضا جهان مهین -
 | ||
 : در دوران باراني بين آخرين دوره هاي يخچالي (زمين شناسي) به نظر مي رسد در مرکز ايران درياي پهناوري گسترده بود. اين دريا با شروع عهد خشکي بتدريج کوچک و خشک شد که اکنون در محل آن کوير بزرگ مرکزي برجاست و بشر در دوره استقرار در روستاهاي اطراف اين محل اسکان يافته است ، چنان که قديمي ترين تمدن ها را مي توان در حاشيه هلالي شکل کوير يافت. يکي از قديمي ترين تمدن هاي اين حاشيه تمدن سيلک است. تپه هاي موسوم به سيلک واقع در 2 کيلومتري جنوب غربي کاشان يکي از کهن ترين مراکز استقرار بشر در فلات مرکزي ايران به شمار مي آيد. حدود 7 هزار سال پيش مردم سيلک پايه و اساس تمدني را بنيان نهادند که در دوره هاي مختلف پيشرفت شاياني را به دست آورد. نشانه هايي از اين پيشرفت و ترقي را مي توان در آثار سفالين و اشياي مسي و مفرغي به دست آمده از اين تپه ها (تپه هاي شمالي و جنوبي سيلک) که امروزه زينت بخش بيشتر موزه هاي معتبر ايران و جهان است ، مشاهده کرد. اقوام سيلک که داراي ابداعات و نوآوري هاي فراواني در صنايع آن دوران بوده اند ، با تمدن بين النهرين و مناطق ديگر ايران ارتباطات فرهنگي و اقتصادي داشته اند. تمدن سيلک به عنوان يکي از نخستين تمدن هاي دشت نشين براي باستان شناسان از اهميت قابل توجهي برخوردار است ، خاصه آن که در کوزه گري و نگارگري و استفاده از آجر پخته در بناي ساختمان ها و موارد متعدد ديگر به پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي رسيده بودند. گرچه ردپاي اين تمدن ناگهان در تاريخ گم مي شود و مردم سيلک براثر هجوم اقوام تار و مار و گريزان مي شوند ، اما برخي بر اين عقيده اند که ساکنان سيلک پس از ويراني شهر و ديارشان به چشمه ساران بويژه نياسر و نوش آباد پناه برده و آبادي هايي را به وجود آورده اند. با توجه به اين که در منطقه کاشان آثاري از دوره هخامنشي و اشکاني وجود ندارد و پژوهش هاي باستان شناسي نيز در اين منطقه بسيار محدود بوده است از تمدن اين دوره در کاشان اطلاعات زيادي در دست نيست ، ولي کشف سکه هاي نقره متعلق به دوران هخامنشي و اشکاني در اين منطقه نشان از ردپاي تاريخ دوره هخامنشي و سلوکي دارد. کشف گنجينه اي متعلق به اواخر هزاره اول پيش از ميلاد در روستاي مرق گواهي بر امتداد مدنيت در منطقه کاشان تا اواخر دوره هخامنشي است. گرچه اخبار و مدارکي از دوره اشکانيان در اين منطقه به دست نيامده است ، اما قراين متعدد تاريخي خبر از آباداني و رونق کاشان در دوره ساسانيان مي دهد. وجود آتشکده هاي نياسر ، خرمدشت و نطنز ، اشارات مولف تاريخ قم به مناطق باستاني چون نياسر و نوش آباد ، اخباري مربوط به يک شهرک دوره ساساني به نام سارويه در منطقه کاشان که به گزارش تاريخ نويسان تا دوره اوليه اسلامي نيز آثاري از آن بر جاي بوده است همگي گواهي بر اين مدعاست. درباره وجه تسميه کاشان سخن بسيار است ، ولي با در نظر گرفتن معني واژه هاي کاس ، کاسه و کاس آب و موقعيت کاشان در قديم اين واژه مي تواند گرفته شده از کاس باشد که در اصل کاشان و به مرور زمان به کاشان تغيير شکل يافته است. زبان شناسان بر اين باورند که نام کاشان به معني خانه هاي تابستاني است که با چوب و ني ساخته مي شده است ؛ ولي برخي ديگر نام کاشان را ماخوذ از کلماتي چون کاسيان ، کاشيان ، کي آشيان و کاه فشان ، کاسو يا کاشو مي دانند. در کل درباره وجه تسميه کاشان و نام اوليه آن از طرف مورخان و باستان شناسان عقايد گوناگوني ابراز شده که به چند مورد آن اشاره مي شود: 1- از آنجا که اين شهر در قرون متمادي مرکز ساخت بهترين کاشي ها بوده آن را کاشيان و کاشان ناميده اند. 2- گروهي از باستان شناسان پس از حفاري هاي باستان شناسي در تپه هاي سيلک به اين نتيجه رسيده اند که نام کاشان مشتق از کلمه کاشو يا کاسوست و آن نام قومي کهن بوده که در بين النهرين مي زيسته اند و سپس به اين سامان نقل مکان کرده و نام محل اسکان آنها کاسيان يا کاشيان خوانده شده است. 3- ملک الشعراء بهار در ديوان خود وجه تسميه کاشان را معبد و جايگاه جشن و دل آسايي دانسته است. 4- مولف کتاب فرهنگ واژه هاي فارسي در زبان عربي مي نويسد: کاشان به خانه هاي تابستاني اطلاق مي شود که با چوب و ني ساخته مي شد. 5- مولف کتاب آثار تاريخي کاشان و نطنز مي نويسد: چون اولين جايگاه آباداني در اين ناحيه به پادشاهان اساطيري در کنار چشمه فين ساخته شده آن را کي آشيان يعني جايگاه حکام گفته اند. |
توجه: این پایگاه اینترنتی به صورت شخصی اداره می شود.